Vanskilalán Grikklands: Uppspretta óstöðugleika, helsta hindrunin fyrir öflugum bata

Þegar Alexis Tsipras forsætisráðherra hitti Donald Trump forseta í D.C. í vikunni, hélt draugur lána sem ekki skila afkomu áfram að hanga yfir gríska hagkerfinu.





hvenær endar morguninn

Evrópubúar samþykktu loksins fyrir nokkrum vikum við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn að hefja álagsprófanir á fjórum kerfisbönkum landsins, Alpha Bank, Eurobank, National Bank of Greece og Piraeus Bank, sem eru 98 prósent af bankanum. Gríska fjármálakerfið .



Þetta endurspeglar tvennt. Annaðhvort efast kröfuhafar hreinskilnislega um getu þessara banka til að standa á fætur og fjármagna mjög nauðsynlegan efnahagsbata, eða þeir eru staðráðnir í að halda áfram að þrýsta á stjórnvöld um frekari umbætur með því að efast um fjármögnun fjármálageirans og gæði fjármagns. Eða bæði.



Hvað sem því líður er eitt víst. Grískir bankar geta ekki fjármagnað endurreisn innanlands eins og er, sem er enn ófullnægjandi og blóðleysi. Málið varð mikilvægt í vikunni 9. október, þegar heimsefnahagshorfur Alþjóðagjaldeyrissjóðsins spáðu slæmum langtímahagvaxtarhorfum fyrir Grikkland. Hvað varðar árið 2018, sagði Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn það skýrt að ef Grikkjum tækist að ná tilteknu markmiði um 2,2 prósent afgang á fjárlögum og hrinda í framkvæmd fyrirhuguðum umbótum, þá mun það ekki vekja upp drauga nýrra aðhaldsaðgerða. Að losna við vanskilalán (NPL) sem metin eru á 100 milljarða evra er nú að mestu forgangsverkefni Alþjóðagjaldeyrissjóðsins.



Á sama tíma samþykkti ríkisstjórnin við evrópska kröfuhafa árið 2015 að ná markmiðinu um 3,5 prósent. Evrópubúar, við the vegur, hafna einróma setningu nýrrar „klippingar“ fyrir gríska skuldaeigendur. Þessi evrópska afstaða virðist gefa til kynna að til að ná 3,5% afgangi af frumfjárlögum eða meiri afgangi af landsframleiðslu þurfi gríska ríkisstjórnin að grípa til nýrra aðhaldsaðgerða sem myndu raka niður jafnvirði 1,3% af landsframleiðslu. Eða einfaldlega framhlaða árið 2018 framkvæmd nýrrar 20 prósenta lífeyrisskerðingar, áætlaðar 1,2-1,3 prósent af landsframleiðslu, sem upphaflega var áætlað fyrir árið 2019. Í þessu tilviki er öruggt að Alexis Tsipras, forsætisráðherra Grikklands, mun boða til snemmbúna kosninga mögulega í júní næstkomandi.



Í millitíðinni er fjármálageirinn að reyna að skuldsetja sig með því að losa sig við eins mörg NPL og hann getur. Þetta er forgangsverkefni kröfuhafa, þar á meðal Evrópubúa og AGS. Það jákvæða er að heimili og fyrirtæki með sterka fjárhagsstöðu hafa greitt hluta af lánunum. Hins vegar er enn krefjandi að endurheimta hlutfall lána á móti innlánum á sjálfbæran hátt og draga jafnt og þétt úr trausti á líflínu evrusvæðisins eftir því sem hagkerfið minnkar skuldsetningu. Þó að endurfjármögnunin hafi endurheimt eiginfjárgrunn grískra banka, hafa NPL aukist jafnt og þétt sem hlutfall af útistandandi lánum.



Mynd 1: Vanskil útlán sem hlutfall af öllum útlánum (eftir 2015 áhættuskuldbindingar) og framlög

Global_Greece_NonPerforming Loans_Percent_Graph



Global_Greece_NonPerforming Loans_Chart_InBillions



Vissulega hafa nú mörg störf tapast og mýmörg fyrirtæki sem voru í raun afkastamikil hafa mistekist. Miðað við ásættanlegri fjármögnunarskilmála hefðu sum þessara fyrirtækja líklega staðist kreppuna ósnortinn. Í fjarveru efnahagslægðar gætu aðrir hafa mistekist sem hluti af víðtækari samþættingu í alþjóðlegum virðiskeðjum og þar sem aukin framleiðni án launa umbreytir landslagi fyrirtækja.

En þunglyndið gerði gerast og hægfara eðlileg stöðlun grískra banka átti sér stað samhliða hækkandi hlutfalli NPL, þar sem báðir lækkuðu upp á við, jafnvel þó stofnanirnar treystu á líflínu evrusvæðisins.



Sú staðreynd að fjármálakreppan í Grikklandi breyttist í lægð í samhengi fjármálakerfis sem hafði ekki lánað óhóflega mikið til heimila og fyrirtækja stangast á við önnur Evrópulönd þar sem óhóflegar skuldir einkaaðila voru beint í óframleiðnilegar fasteignaverkefni. Á Írlandi og Spáni , til dæmis var lítil verðmæti að endurheimta af of dýrum og vanhugsuðum fasteignaframkvæmdum.



Aftur á móti var Grikkland ekki með útbreidda skuldadrifna fasteignabólu eða neysluskuldir. Þess í stað var boðið upp á lán til framleiðslufyrirtækja einmitt vegna þess að veiku stofnanirnar (sem veita óbeint aðeins veikburða kröfuhafavernd) lettu við skilyrðislaus lánveiting. Þetta kom einnig upp á yfirborðið eftir fordæmalausa röð úttekta á lánasöfnum grískra banka. Það kom mörgum á óvart að þessar úttektir leiddu í ljós að lán voru almennt boðin á grundvelli trausts mats – þegar pólitísk áhrif neyddu lánafulltrúa ekki til að hnekkja heilbrigðri mat, sérstaklega í ríkisbönkum.

Þetta þýðir að jafnvel á meðan NPL virðist nú hafa náð hámarki, sem endurspeglar hægfara slökun eftir nýjasta óvissuaukninguna í pólitískum atburðum 2015 og 2016, er hlutur fyrirtækja NPL eru óhóflega stór hluti slíkra lána. Til samanburðar má nefna að á Írlandi og Spáni voru húsnæðislán stærsti hópur slíkra lána í sömu röð. Jafnframt var stór hluti slíkra lána á árinu 2014 studdur af einhverri starfsemi sem hægt var að koma í veg fyrir, að minnsta kosti að hluta, með því skilyrði að árangursrík endurskipulagning yrði framkvæmd. Þetta á við enn þann dag í dag. Samt fækkar, eftir því sem tíminn líður, þeim fyrirtækjum sem geta náð sér á strik, sigrast á vaxandi vanskilum og tekist á við rof á neti viðskiptavina og samstarfsaðila.



hvað sá Darwin á Galapagos eyjunum

Hæg upplausn NPLs tengist endurvakningu óstöðugleika eftir desember 2014 sem og ósveigjanleika tengdra laga. Þetta hefur stuðlað að því að grísku bankarnir hafa verið að safna slíkum vanskilum á efnahagsreikningum sínum, jafnvel á meðan þeir hafa tekið rausnarlegar afskriftir á þá. Að lokum ætti summa trygginga og afskrifta að standa undir hugsanlegu tjóni í flestum, ef ekki öllum, þessara NPL - jafnvel á núverandi virði lægra trygginga eins og fasteigna. En umfram pólitískan og efnahagslegan stöðugleika þarf yfirgripsmikið löggjafarframtak, en enn sem komið er hafa framfarir í besta falli verið að hluta til. Þetta vekur upp spurninguna hvers vegna kröfuhafar eru ekki að þrýsta á um fyrirkomulag sem gæti losað fjármagn bæði fyrir lítil og stór innlend fyrirtæki sem enn lifa af innan um þetta klúður.